Kaskodaki imss teminatı değer kaybını karşılar. Poliçede karşılamaz özel klozu hatalıdır. Aldatmadır.
Kusurlunun Trafik sigorta limiti bitti ise kaskosundaki imss değer kaybını ve trafik sigorta limiti üzerinde kalan tüm sorumluluğu yüklenir.
Kasko sigorta poliçelerinde son zamanlarda özel şart olacak “
-Unico sigorta a.ş kasko poliçelerinde;
“DEĞER KAYBI TALEPLERİNE İLİŞKİN POLİÇE ÖZEL ŞARTI
Değer kaybı talepleri bu poliçe kapsamında teminata alınmamıştır.”
ifadesi görülmektedir.
Bu özel şart sigortalı aleyhine olduğundan hukuk anlamında “kesin hükümsüzdür.”
Bu poliçelerin denetlenmesi seddk sorumluluğundadır.
Sigorta sözleşmelerine, prensipte, sözleşme özgürlüğü ilkesi hakimdir. Taraflar, Türk Ticaret Kanunu’nun tam ve kısmi emredici hükümlerine aykırı olmamak şartıyla özel şartlar belirlemekte serbesttirler. Ancak, özel şartlar, Müsteşarlıkça onaylanan(Yeni adı Sigortacılık ve özel emeklilik denetleme ve düzenleme Kurumu SEDDK) ve emredici ve yarı emredici kuralları yansıtan genel şartlara aykırı olarak düzenlenemez.
Daha açık bir anlatımla ;
Anayasa (m.48) göre, "Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir. Özel teşebbüsler kurmak serbesttir. Devlet, özel teşebbüslerin milli ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak tedbirleri alır ".
Yine Anayasa (m.13) de, MADDE 13.- Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.”
Borçlar Kanunu (m.26) da, "Sözleşme özgürlüğü" başlığı altında, "Taraflar bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler" hükmünü getirmiştir. Borçlar Kanunu'na (m.27) de, "Kanunun emredici hükümlerine, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkansız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür". Sigorta ilişkisinin özelliği gereği kanunumuz, sigorta hukukunda sözleşme serbesti ilkesinin uygulama alanını daraltmıştır.
Sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmesinin içeriğini belirlerken taraflar serbest bırakılmamıştır. Buna göre sigorta sözleşmelerinin kanunda emredici hükümlerle belirtilen hususlara aykırı olmaması gereklidir. Ayrıca sigorta ilişkisinde geçerli olan sigorta genel şartlarının müsteşarlık onayı(Seddk) ile hüküm ifade edeceği öngörülmek suretiyle de sözleşme serbesti sınırlandırılmıştır .
5684 Sigortacılık kanunu madde 11/1 de
“MADDE 11- (1) Sigorta sözleşmelerinin ana muhtevası, müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir. Ancak, sigorta sözleşmelerinde işin özelliğine uygun olarak özel şartlar tesis edilebilir. Bu hususlar, sigorta sözleşmesi üzerinde ve özel şartlar başlığı altında herhangi bir yanılgıya neden olmayacak şekilde açık olarak belirtilir. “
Sigorta şirketleri daha çok TTK Mad.1423/2 sığınmaktadır.
MADDE 1423/2 “Aydınlatma açıklamasının verilmemesi hâlinde, sigorta ettiren, sözleşmenin yapılmasına ondört gün içinde itiraz etmemişse, sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış olur. Aydınlatma açıklamasının verildiğinin ispatı sigortacıya aittir. “
Sigortacının “ondörtgün” kısmına sığınması MK 2 gereği bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasıdır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz. Yani bir hak sahibi hakkını kullanırken ve borçlu borcunu öderken objektif iyi niyet kurallarına uymak, dürüst davranmak, başkalarını zarara uğratmamak zorundadır. Hak sahibi başkasına zarar vermek amacını taşımasa bile hareketi açıkça iyi niyet kurallarına aykırı ise ve başkasını zarara uğratıyorsa veya hak sahibine sağladığı yarar ile başkasına verdiği zarar arasında aşırı dengesizlik varsa bu durumu hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirebiliriz. Anayasa başta olmak üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve Türk B.K. hak sahibinin hakkını kullanırken objektif iyi niyet kuralları içinde hareket etmesini emretmiş aksi davranışın hukuk düzeni tarafından korunamayacağını belirtmiştir. Aşağıda da görüleceği üzere poliçeye ilave edilecek özel şartların ,genel şartlara aykırı olmaması gerekir.
Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında aşağıdaki madde bulunmaktadır.
“Sigorta Teminatının Kapsamı
Madde 1-Sigortacı, işbu poliçede gösterilen aracın kullanılmasından doğan ve Karayolları Trafık Kanununa ve Umumi Hükümlere göre aracın işletenine terettüp eden hukuki sorumluluğu ve bu poliçe teminat kapsamında olmak şartıyla Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası hadlerinin üzerinde kalan kısmını, poliçede yazılı hadlere kadar temin eder. İşbu sigorta, sigorta ettirenin haksız taleplere karşı müdafaasını da temin eder.
...
Özel Şartlar
Madde 18-Bu Genel Şartlara ve varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar konulabilir “ demektedir.
Konu kasko poliçesi incelendiğinde genel şartlara uygun olmayan sigortalı aleyhine özel şart konulduğu görülmektedir. Kasko poliçelerinde görülen; “
DEĞER KAYBI TALEPLERİNE İLİŞKİN POLİÇE ÖZEL ŞARTI
Değer kaybı talepleri bu poliçe kapsamında teminata alınmamıştır.”
Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 'nda düzenlenmemiş, sigortalı aleyhine özel şart olduğundan kesin hükümsüzdür (MKTİMSS m.18).
SONUÇ: İMSS teminatında yer alan maddi zararı karşılamayacağını yazan özel şart genel şartlara aykırı olduğundan kesin hükümsüz olup ;bu tür özel şartları denetlemeyen idare SEDDK sigortalıya karşı oluşacak zararlardan sigortacı ile beraber sorumlu olacaktır.
Yargıtay kararı için tıklayın. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/19625 E., 2022.982 K.
"... Motorlu Kara Taşıtları ihtiyari mali sorumluluk sigortası genel şartlarının "Sigorta teminatının kapsamı" başlıklı 1. maddesine göre, sigortacı aracın işletenine yükletilebilecek hukuki sorumluluğu poliçe teminatı kapsamında olmak şartıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası haddi üstünde kalan kısmını poliçede yazılı azami miktara kadar temin eder. İhtiyari mali mesuliyet sigortası kapsamının başlangıç noktası, zorunlu trafik sigorta limitinin üzerinde kalan kısımdır. Kapsamın sonu ise ihtiyari mali mesuliyet sigortası limitidir. Başka bir ifadeyle gerçek zarar miktarı zorunlu trafik sigorta limitini geçtiği anda ihtiyari mali mesuliyet sigortası güvencesi başlamakta ve kendi poliçesindeki limit miktarı da sorumluluğun sona erdiği nokta olmaktadır. Bu nedenle zarar, trafik sigortası kapsamında kalmakta ise ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğundan bahsedilemez. "
