14-AYIPLI ARAÇ SATIŞINDA MAĞDUR NE YAPMALI ?

Ayıplı araç ; satıcının alıcıya aracın özellik veya kusurlarını açıkça söylemediği veya alıcının araçtan beklenen faydayı ya da araçtan beklenecek özellikleri bulamadığı durumlardır.

Ayıbın araç kimin sahip olduğu, hangi dönemde çıktığı önemli değildir.

Satan bunları bilmediğini belirterek sorumluluktan kurtulamaz.

İki ayıp varır.

Aracın Açık ayıbı; Açık olan, basit bir inceleme ile anlaşılabilecek her alıcının gözünden kaçmayan kusurlara açık ayıp denir. 

Kapının vuruk olması, çamurluğun ezik, döşemede sigara izi veya kaporta boya yanığı bunlara örnektir.

Açık ayıplar hemen fark edilen sonradan ortaya çıkmayan olgulardır. 

Alıcı çoğu kez satılanı o haliyle kabul etmiştir.

Aracın gizli ayıbı; göz veya kulak ile kontrol edildiğinde ortaya çıkamayan , tespit edilemeyen zamanla ve kullandıkça ortaya çıkan ayıplar gizli ayıptır.

Aracın kısa bir süre sonra yağ kaçırması, tramer kaydı olmayan araçta tramer görülmesi, motor blokta çatlak tespiti, hava yastıklarının çalışmaması veya sorunlu olması, km bilgisini bozmak (km geri almak) gizli ayıptır ve gizli ayıp derhal satıcıya bildirilmelidir. 

Bildirim tespit edildiği anda yapılmaz ise aracın bu halinin kabul edildiği anlamına gelir.

Hak kaybı yaşanır.

Gizli ayıp karşısında mağdur araç sahibinin seçimlik hakları şunlardır.

6502 sayılı Kanun 11. maddesi ile;

1- Aracı iade ederek sözleşmeden dönme, 

2- Aracı geri vermeksizin ayıp oranında bedel indirimi isteme, 

3- Masrafları satıcıya ait olmak üzere aracın onarılmasını isteme,

4- Mümkünse aracın ayıpsızı ile değişimini talep.

Ayıp tespit anında satıcıya bilgi vererek sorunu çözmesini istemelisiniz.

Size kayıtlı telefondan sms, whatsapp, telgraf veya taahhütlü posta , noter ihtarnamesi ile olabilir.

Aracın piyasa fiyatının altında satın alınması ayıbın alıcı tarafından bilindiği anlamına gelmez.

Aracı satın alırken noterde görünen isimler arasında para alış verişi olmalı ve bu elden verilse bile belgelendirilmelidir.

Satıcı aracın daha önce pert olduğunu veya gizli ayıptan haberi olmasa dahi sorumludur.

Zamanaşımı;

Ayıplı araç satışından sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın alıcıya teslim tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. 

 İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde garanti ve ayıplı mal  

İkinci el otomobil ve arazi taşıtının ;

Motor, şanzıman, tork konvertörü, diferansiyel ve elektrik sistemi, 

Satış tarihinden itibaren 3 ay veya 5.000 (beş bin) kilometre, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmenin garantisi altındadır. 

Yukarıda sayılan parçalarda garanti süresi veya kilometresi içinde meydana gelen arızalar en fazla 45 iş günü içinde giderilir. Arızanın giderilmesine ilişkin masraflar işletmeye aittir. 

Alıcının aracı satan işletmeye ve ticaret  il müdürlüğüne yazılı başvuru yapmalıdır.

İkinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelik madde 14/1 son cümlesi 

“Ekspertiz raporu ücreti, satış işleminin alıcıdan kaynaklanan bir nedenle gerçekleşmemesi durumunda alıcı, diğer hallerde satıcı işletme tarafından ödenir. “ 

ve aynı yönetmeliğin madde 15/8 “İkinci el motorlu kara taşıtı satışlarında tüketicilerin 6502 sayılı Kanunun ayıplı mal ve hizmetlere ilişkin hakları saklıdır. “ göndermesi ile ; 

6502 sayılı Kanunun madde 11/6 da “ Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır. 

Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir. “ hükmüne amirdir. 

Tüketici gizli ayıp nedeni ile yaptığı  ekspertiz ,5664 sms sorgulama, noter masrafı, yol, akar yakıt , sigorta gibi giderleri de satıcıdan seçimlik haklarına bağlı olarak talep edebilir.

     2018 yılında yürürlüğe giren İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik uyarınca ikinci el araç ticareti yapan gerçek ve tüzel kişiler, sekiz yaş veya yüzaltmış bin kilometre altındaki araçlar için satıştan hemen önce ekspertiz raporu almak zorundadır. 

Araç ticareti yapmayan kişiler için böyle bir mecburiyet yoktur. 

Aracın pert olduğunu bilmeden ve 5664 sms göndermeden alınan hakkında yargıtay kararı;

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi         2016/22825 E.  ,  2019/7048 K. 

"...5664 nolu numaraya araç plakası girildiğinde kaza bilgisi öğrenilebilmektedir. Davacı bu araştırmaları yapmamıştır.” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya içerisindeki belge ve kayıtların incelenmesinde; aracın, 2009 yılında trafiğe çıktığı ve aynı yıl kaza neticesinde perte ayrıldığı anlaşılmıştır.
Davacının, satın aldığı araçla ilgili olarak Trafik Şube Müdürlüğü'nce tutulan kayıtları, aracın sigorta kayıtlarını, TRAMER kayıtlarını inceleme ve mahkemenin kabulünün aksine TRAMER'e SMS atarak bilgi edinme yükümlülüğü de yoktur. Satışa konu araç hukuki ayıplıdır. Davalı taraf, aracın pert olduğunu bilmediğini beyan etse de, satıcı ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur. Davalı satıcının ayıba karşı tekeffül borcu bulunmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş, yukarıda açıklanan ilke ve esaslar doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.  "