SOMPO SİGORTADAKİ “YENİ DEĞER KLOZU”
Binalar için "Yeni Değer" poliçenin düzenlendiği tarihte, sigortalı binanın bulunduğu mahaldeki rayiçe göre yeniden inşa bedeli olup, eşyalar için ise yenilerinin satın alınma bedelidir. İşbu poliçe kapsamındaki bina ve eşyalar yeni değer üzerinden teminat altına alınmış olup iyileştirme masrafları teminat kapsamı dışındadır. Ancak hasara uğrayan varlıkların rayiç bedeli ile "yeniden ikame bedeli" arasındaki fark %20`nin üstünde olur ise bu kloz geçersiz olacaktır.
Rayiç bedel ;eşyanın 2. el değeri, spot pazardaki değeridir.
Siz hangi eşyayı yeni olarak alırsanız alın eve getirdiğinizde 2. ele konu yaptığınızda otomatikman artık kullanılmış, kutusundan açılmış mal olarak zaten en az %20 değer kaybetmiştir.
Bu durum gözetildiğinde yeni değer klozu var mıdır ?
ANADOLU ANONİM TÜRK SİG. “Yeni Değer ve Eksik Sigorta Uygulaması “
“Bina” ve “Eşya” için ödenecek tazminatın hesabında sigortalı kıymetlerin rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte yeniden yapım veya alım maliyetine göre bulunan yeni ikame bedeli (yeni değer) esas alınacaktır. Yeni ikame bedeline nakliye, montaj, gümrük, vergi, resim, harç masrafları dahildir. Tazminatın hesabında, aşağıda belirtilen “Yeni Değer Koruma Oranı”nın aşılmaması halinde eskime, aşınma ve kullanımdan kaynaklanan bir indirim yapılmayacak, sigortalı kıymetin yeni ikame bedeli tazmin edilecektir. Ancak hasara konu kıymetin, aşağıda belirtilen “Yeni Değer Koruma Oranı”nın üzerinde bir oranda eskime, aşınma ve kullanımdan kaynaklanan değer kaybına uğraması halinde, sigortalı kıymetin rayiç bedeli tazmin edilecektir. Sigortacının eksik sigorta, sovtaj ve teknoloji farkından kaynaklanan tenzilat hakları saklıdır. Bu poliçe kapsamında ödenebilecek tazminat, “Toplam Yangın Sigorta Bedeli”ni aşamaz. İsteğe bağlı ek teminat olarak verilen Makine Kırılması ve Elektronik Cihaz Sigortaları kapsamında meydana gelen hasarlar, söz konusu teminatlara ait genel şartlar çerçevesinde değerlendirilecektir.
Yeni Değer Koruma Oranı: Kısmi hasarlarda sınırlama bulunmamaktadır.
Pert durumlarında %20 dir.
Bu durum gözetildiğinde yeni değer klozu var mıdır ?
Yargıtay olaya nasıl bakıyor ?
17. Hukuk Dairesi 2018/854 E. , 2018/10922 K.
“... mevcut olan yeni değer klozunda ödenecek tazminatın fatura bedeline TÜFE oranının eklenmesiyle bulunacak tutarı geçemeyeceğine ilişkin belirlemenin müzakere edilmediğinden haksız şart mahiyetinde ve geçersiz olduğunu bu sebeple ilgili haksız şart nedeniyle tahsil edemediği zararın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
...
Poliçenin düzenlenme tarihi itibariyle yürürlükte olan 6102 sayılı TTK'nun 1423/2. maddesi gereği, poliçede yer alan kloza 14 gün içinde itiraz etme hakkı bulunan davacının, bu kayda herhangi bir itirazda bulunmamış olması nedeniyle, poliçedeki muafiyet kaydının geçerli olduğundan davanın reddine karar vermek gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın kabulüne karar verilmesi isabetli değildir.”
Poliçedeki sigorta bedeli, rayiç bedeli ifade etmektedir.
Muhteviyatın cinsine göre ortalama piyasa rayiç fiyatları baz alınarak çoğunlukla sigortalı tarafından beyan edilir.
Bu beyan yeni değer üzerinden beyan edildiğinden de aşkın bedele girer.
Rayiç Bedel (Eşyanın 2.el değeri , kullanılmış eşya spot pazardaki değeri ):
Rayiç bedel esasına göre tanzim edilen poliçelerde; teminat kapsamına dâhil edilmiş olan kıymetlerin hasar ödemelerinde eskime, aşınma, yıpranma (kullanma payı) ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri düşülür ve varsa yenilerinin belirgin randıman ve nitelik farkları da ödenecek tazminattan indirilir.
ikame bedeli (yeni değer):
Yeni değer (nakliye, montaj, gümrük, vergi, resim, harç masrafları dâhil olmak üzere yenisinin ikame bedeli) esasına göre tanzim edilen poliçelerde, teminat kapsamına dahil edilmiş olan kıymetlerin hasar ödemelerinde;
a) Poliçede eskime, aşınma, yıpranma (kullanma) payı için belirtilmiş olan azami oranın veya yaşın aşılmaması kaydıyla, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte sigorta konusu kıymetin yeniden yapım veya alım maliyetine göre bulunan ikame bedeli esas alınır. Ancak sigortacının eksik sigorta, sovtaj ve belirgin teknoloji farkından kaynaklanan tenzilat hakları saklıdır.
b) Eskime, aşınma ve yıpranma (kullanma) payı için poliçede belirtilmiş olan azami oranının veya yaşın aşılmış olması halinde, tazmin kıymetinde rayiç bedel esası dikkate alınır.
